Πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη, 9 Οκτωβρίου 2025, στο χώρο του Κέντρου Πληροφόρησης – Βιβλιοθήκη «Στέλιος Ιωάννου» του Πανεπιστημίου Κύπρου, εκδήλωση αφιερωμένη στα 200 χρόνια από την έκδοση του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν» του ποιητή Διονυσίου Σολωμού. Με τους στίχους του Σολωμού να υπενθυμίζουν διαχρονικά το χρέος προς τον αγώνα, την ελευθερία και τη δικαίωση, η εκδήλωση ανέδειξε τη σημασία του έργου στη διαμόρφωση της εθνικής και πολιτιστικής μας ταυτότητας.
Το Κέντρο Πληροφόρησης – Βιβλιοθήκη «Στέλιος Ιωάννου»,ως υποδομή, έχει την τιμή να διαφυλάσσει, στην πολύτιμη συλλογή παλαιτύπων της, την πρώτη έκδοση του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν», χάρη στη γενναιόδωρη δωρεά του ζεύγους Λαγανά, προς τους οποίους εκφράζεται η βαθιά ευγνωμοσύνη και εκτίμηση του Πανεπιστημίου Κύπρου.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους: ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγητής Τάσος Χριστοφίδης, η κα. Ελένη Μπισμπικοπούλου, Αναπληρώτρια Επικεφαλής της Πρεσβείας, εκπρόσωπος του Πρέσβη της Ελλάδας στην Κύπρο, η κα. Έλενα Διομήδη Παρπούνα, Διευθύντρια της Βιβλιοθήκης, οι δωρητές, κ. Γεώργιος και κα. Μαρκησία Λαγανά, ο Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής, Αναπληρωτής Καθηγητής Πέτρος Παπαπολυβίου, καθώς και μέλη της ακαδημαϊκής, ερευνητικής, φοιτητικής αλλά και πολιτιστικής κοινότητας του τόπου.
Στον χαιρετισμό του, ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγητής Τάσος Χριστοφίδης, τόνισε ότι η δωρεά της Βιβλιοθήκης «Γεωργίου και Μαρκησίας Λαγανά» αποτελεί πράξη βαθιάς πίστης στην αξία της γνώσης και του πολιτισμού, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Πρόκειται για μια χειρονομία που μας υπενθυμίζει ότι ο πολιτισμός ζει μόνο όταν μοιράζεται». Ο Πρύτανης υπογράμμισε ότι η συλλογή αυτή δεν κοσμεί απλώς τα ράφια της Βιβλιοθήκης, αλλά αναβαθμίζει ουσιαστικά το ακαδημαϊκό έργο και τη θέση του Πανεπιστημίου Κύπρου στον διεθνή χώρο της έρευνας, εκφράζοντας εκ μέρους του Πανεπιστημίου Κύπρου ειλικρινή ευγνωμοσύνη προς το ζεύγος Λαγανά.
Στον δικό της χαιρετισμό, η Διευθύντρια της Βιβλιοθήκης κα. Έλενα Διομήδη Παρπούνα ανέφερε ότι η δράση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της αποστολής της Βιβλιοθήκης για την προστασία, οργάνωση, επιστημονική τεκμηρίωση και ανάδειξη των πολύτιμων συλλογών της. Παράλληλα, τόνισε ότι η πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη επιδιώκει αφενός να αποδώσει τιμή στο κορυφαίο αυτό ορόσημο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και αφετέρου, να αναδείξει το ρόλο της ως θεσμού που διαχειρίζεται και διασφαλίζει τη μακροχρόνια πρόσβαση σε σπάνια και ανεκτίμητα τεκμήρια της ελληνικής πνευματικής κληρονομιάς.
Η κα Διομήδη Παρπούνα εξέφρασε θερμές ευχαριστίες προς το ζεύγος Λαγανά για τη γενναιόδωρη δωρεά της πολύτιμης συλλογής τους σε βιβλία και παλαίτυπα, καθώς και προς όλους/ες όσοι/ες συνέβαλαν στην προετοιμασία και επιτυχία της εκδήλωσης.
Το κύριο μέρος της εκδήλωσης ξεκίνησε με την εμπεριστατωμένη ομιλία της Αναπληρώτριας Καθηγήτριας της Φιλοσοφικής Σχολής, κα. Αφροδίτης Αθανασοπούλου, με θέμα «Ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν: το πρώτο μεγάλο ποίημα του Διονυσίου Σολωμού στα ελληνικά».
Η κα Αθανασοπούλου ανέλυσε τα βασικά χαρακτηριστικά του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν» από άποψη περιεχομένου και μορφής, που καθιστούν το ποίημα αυτό το πρώτο μεγάλο έργο του Σολωμού στα ελληνικά – μεγάλο όχι μόνο σε έκταση (158 τετράστιχες στροφές) αλλά και σε αξία.
Αναφέρθηκε επίσης στην απήχηση που γνώρισε το ποίημα ήδη από την πρώτη του έκδοση (Μάιος 1823), όταν μεταφράστηκε στα γαλλικά, τα αγγλικά και τα ιταλικά, κυκλοφόρησε στο Μεσολόγγι και ενέπνευσε τόσο τον ελληνικό λαό όσο και τους φιλελληνικούς κύκλους της Ευρώπης.
Η καθιέρωση του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν» ως Εθνικού Ύμνου της Ελλάδας και, συνακόλουθα, η ανακήρυξη του Διονυσίου Σολωμού ως Εθνικού Ποιητή, σημειώθηκε μεταγενέστερα, το 1865, από τον βασιλέα Γεώργιο Α΄.
Ακολούθησε παρουσίαση σπάνιων σολωμικών εκδόσεων από τη Βιβλιοθήκη «Γεωργίου και Μαρκησίας Λαγανά», την οποία επιμελήθηκαν η κα. Γιούλα Πουλουπάτη, Βιβλιοθηκονόμος, και η κα. Αφροδίτη Αθανασοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τμήματος Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών.
Ιδιαίτερη στιγμή της βραδιάς αποτέλεσε η απαγγελία αποσπασμάτων από τα ποιήματα του Σολωμού «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» και «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», από τις κυρίες Μιχαέλα Πρωτοπαπά, φιλόλογο και μέλος του ΘΕΠΑΚ, και Μαρίνα Δραγώνα, φοιτήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής.
Κλείνοντας την εκδήλωση, ο Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής, Αναπληρωτής Καθηγητής Πέτρος Παπαπολυβίου, αναφέρθηκε στην ιστορική πορεία απόκτησης της σπάνιας συλλογής του ζεύγους Λαγανά και στη σημαντική συμβολή της στη μελέτη του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και της ελληνικής φιλολογίας, εκφράζοντας εκ μέρους της Σχολής θερμές ευχαριστίες προς τους δωρητές.
Μετά το πέρας της εκδήλωσης, το κοινό είχε την ευκαιρία να επισκεφθεί την Έκθεση Παλαιτύπων και Σύγχρονων Εκδόσεων από τη Βιβλιοθήκη «Γεωργίου και Μαρκησίας Λαγανά», η οποία συνόδευσε με μοναδικό τρόπο το αφιέρωμα στον μεγάλο μας ποιητή. Η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου εκφράζει τις θερμές της ευχαριστίες προς όλους/ες τους/τις ομιλητές/ομιλήτριες και συντελεστές της εκδήλωσης, καθώς και προς το κοινό που τίμησε με την παρουσία του το αφιέρωμα.
Το έργο του Διονυσίου Σολωμού εξακολουθεί να μας υπενθυμίζει την αξία της ελευθερίας.
Το Πανεπιστήμιο Κύπρου και η Βιβλιοθήκη του συνεχίζουν να υπηρετούν την παιδεία, τον πολιτισμό και την έρευνα, τιμώντας την παράδοση, αλλά και εμπνέοντας το μέλλον. Ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» εξακολουθεί να αντηχεί όχι μόνο ως ποίημα, αλλά ως διαχρονικό κάλεσμα για φως, γνώση και ανθρωπιά.